Cahit Aslan
"Edebi Anlatılarda Kafkas-Çerkes Nüfus Hareketini Anlama ve Adlandırma", Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2020, No 65, pp. 67-76.
Tarihin en önemi nüfus hareketlerinden biri de 19. yüzyılın Kafkasya bölgesinden özellikle Anadolu olmak üzere dünyanın dört bir yanına giden Kafkas halklarının-Çerkeslerin gerçekleÅŸtirdiÄŸi nüfus hareketidir. Bu nüfus hareketi yaklaşık 300 yıl kadar süren Çarlık Rusya’sının Kafkasya’yı ele geçirme emellerinin 1864 yılında nihayete ermesiyle gerçekleÅŸmiÅŸtir. O günlerde gerçekleÅŸen olayların etkileri günümüze kadar sürmekte ve yapılan tartışmalardan da anlaşılıyor ki daha uzun süre daha sürecek gibi gözükmektedir. Özellikle bu nüfus hareketinin niteliÄŸi ve onun tanımlanması üzerinde çok fazla sayıda tartışma devam etmektedir. Kimilerince olay kısaca “göç†olarak tanımlanırken bazıları “sürgün†bazıları da “soykırım†olarak tanımlanmaktadır. Bütün bu tartışmaların gerçeklik payı olmasına raÄŸmen spekülatif oldukları da söylenebilir. Ä°ÅŸte bu makalenin sözlü tarih çözümlemesi vargısına göre 19. yüzyılda Kafkasya’dan dış dünyaya doÄŸru yapılan nüfus hareketi zorunlu göç içerikli bir “sürgünâ€dür. Bu nüfus hareketine sadece “göç†demek olayı hafife almaktır, soykırım demek ise gerisi getirilemeyecek ideolojik bir giriÅŸimdir.
Makaleyi okumak için lütfen burayı tıklayınız (pdf, 221 kB)